Dolby Atmos: revolutie voor surround sound
Dolby Atmos tilt de luisterervaring naar een nieuw niveau. Dankzij de innovatieve benadering om geluid als een driedimensionaal object te behandelen, maakt deze technologie een dynamisch geluidslandschap mogelijk dat de luisteraar onderdompelt in een allesomvattende geluidsbel. In combinatie met een beeld met hoge resolutie is dit een geweldige oplossing voor de thuisbioscoop. We leggen uit wat er precies achter zit en hoe een typische opstelling is opgebouwd.
Wat veel bioscoopbezoekers zich meestal niet realiseren, is dat een gedenkwaardige bioscoopervaring niet alleen draait om een indrukwekkend beeld. Net zo belangrijk is een geharmoniseerd geluid dat zo sfeervol mogelijk is. Indien nodig kunnen enerzijds de nodige helderheid en diepte worden overgebracht in rustige scènes en anderzijds kunnen scènes vol actie met voldoende geluidsdruk worden overgebracht naar het ventrale gebied.
Het concept achter Dolby Atmos
Het Dolby Atmos audioformaat is ontwikkeld door Dolby Laboratories en is de logische stap naar een meeslepende geluidservaring. Oorspronkelijk ontworpen voor de bioscoop, zijn er nu tal van oplossingen om uit te kiezen waarmee je de technologie gemakkelijk in huis haalt. Het concept is ook aangepast voor verschillende andere toepassingen zoals hoofdtelefoons, smartphones en auto’s.
Conventionele home cinema-systemen hebben meestal een 5.1-kanaals systeem. Dit betekent vier satellietluidsprekers, een middenluidspreker en een subwoofer. Het Atmos-systeem breidt dit traditionele surround sound-systeem uit met zogenaamde overheadkanalen. Dit betekent dat geluiden niet alleen rondom de luisteraar kunnen worden afgespeeld, maar ook erboven.
Dit wordt gegarandeerd door extra plafondluidsprekers of een geavanceerd algoritme voor geluidsreflectie via omhoog gerichte luidsprekers. Het geluid wordt naar boven uitgestraald en vervolgens naar het plafond gebroken. De technologie maakt gebruik van geluidsobjecten in plaats van traditionele kanalen, waardoor geluiden nauwkeurig in de ruimte kunnen worden gepositioneerd.
Dit betekent dat de weergave niet afhankelijk is van individuele kanalen. Het geluid wordt in een driedimensionale ruimte geplaatst en afgespeeld. Dit resulteert in een meeslepende audio-ervaring waarbij geluiden uit elke richting kunnen komen. Een typische Dolby Atmos opstelling met twee extra luidsprekers resulteert daarom in een 5.1.2-kanaals oplossing. Grotere opstellingen zijn ook mogelijk. In extreme gevallen kun je hier een 24.1.10 configuratie realiseren.
Waar is Dolby Atmos beschikbaar?
Een groot aantal apparaten en platformen ondersteunen nu het Dolby Atmos formaat. Van gecertificeerde AV-receivers en soundbars tot bekende streamingdiensten die de bijbehorende geluidsopties in hun assortiment hebben. Het aantal Blu-ray films met een Dolby Atmos track neemt ook toe. De groeiende beschikbaarheid van content die compatibel is met Atmos onderstreept dan ook het belang van deze geluidstechnologie.
De concurrenten DTS:X en Auro-3D
Wat is DTS:X?
DTS:X, een ontwikkeling van Digital Theatre Systems, is een directe concurrent van Dolby Atmos en richt zich ook op objectgebaseerd surroundgeluid, dat een meeslepende luisterervaring creëert. Het belangrijkste verschil met Dolby Atmos ligt in de opslag- en coderingsmethoden. Terwijl Dolby Atmos codeert met Dolby Digital Plus of Dolby True HD, gebruikt DTS:X het DTS-HD High Resolution Audio formaat.
Deze technische innovatie biedt flexibiliteit in de positionering van geluidsobjecten en maakt het mogelijk om een nauwkeurige driedimensionale audio-omgeving te genereren. Deze aanpasbaarheid in configuratie heeft het formaat in de schijnwerpers gezet. Er is dan ook geen voorgeschreven aantal luidsprekers of speciale positionering van de individuele kanalen nodig zolang de codec wordt ondersteund door het apparaat.
Wat Auro-3D kan doen
Ontwikkeld door Auro Technologies uit België, streeft het bedrijf een soortgelijk maar uniek gerealiseerd doel na met zijn immersieve geluidsindeling Auro-3D. Het systeem vereist het gebruik van meerdere luidsprekers, soms in een 13.1 configuratie, die op verschillende hoogtes worden geplaatst om een natuurlijkere en meeslepende geluidsomgeving te creëren.
Deze opstelling omvat zowel horizontale als verticale geluidsdimensies, waardoor nauwkeurige plaatsing mogelijk is en de luisterervaring wordt verbeterd door het creëren van een driedimensionale geluidsruimte. Ondanks de dominantie van Dolby Atmos en DTS:X blijft Auro-3D een belangrijk onderdeel van het immersieve audiolandschap, ook al neemt de codec meer een nichepositie in.
De verschillende luidsprekerconfiguraties die Auro-3D biedt in vergelijking met zijn concurrenten vormen een uitdaging voor gebruikers die op zoek zijn naar een optimale ervaring met beide systemen. Auro-3D biedt een unieke ervaring ondanks zijn specifieke aanpak en beperkte studio-ondersteuning.
Virtueel surround-geluid
Virtueel surroundgeluid wordt mogelijk gemaakt door soundbars die de indruk wekken dat het geluid uit verschillende richtingen komt. Technologieën zoals Virtual Dolby Atmos of DTS Virtual:X maken gebruik van geavanceerde audioprocessors om geluidsgolven zo te weerkaatsen en te manipuleren dat er een ruimtelijke luisterervaring ontstaat. Vooral hoogwaardige apparaten in de prijsklasse boven de 1000 euro maken gebruik van geavanceerde algoritmes en akoestische ontwerpen om deze auditieve indruk zo nauwkeurig mogelijk te simuleren.
Deze methoden houden rekening met de bijzonderheden van de omgeving en kunnen zich automatisch aanpassen aan de omstandigheden door middel van ruimtecorrectie. Geluid wordt specifiek gereflecteerd door muren en plafonds om een driedimensionale geluidsachtergrond te simuleren voor de luisteraar. In lagere prijsklassen blijft het resultaat echter vaak achter bij de verwachtingen. Meestal komt dit principe niet in de buurt van de nauwkeurigheid van inheemse concepten.
Fysiek surround-geluid
Ruimtelijk geluid gecreëerd via fysieke elementen vereist een complexere opstelling van meerdere geluidsgeneratoren verspreid over de ruimte om een multidimensionaal geluidslandschap te creëren. Dergelijke systemen bestaan meestal uit verschillende bouwstenen en maken een diepe onderdompeling mogelijk waardoor de luisteraar in het middelpunt van de actie komt te staan. Deze kwaliteit kan echter een prijs hebben. Enkele duizenden euro’s zijn niet ongewoon.
Met technologieën zoals Dolby Atmos kan deze ervaring nog verder worden verbeterd door de plaatsing van afzonderlijke objecten mogelijk te maken en bovenliggende kanalen voor geluid van bovenaf te integreren. Hierdoor kun je een bioscoopervaring nabootsen met een indrukwekkende authenticiteit en diepte. De keuze en configuratie van je thuisbioscoop is daarom een punt dat een zorgvuldige afweging van kosten en baten vereist.
Thuisbioscoop: combinatie van beeld en geluid
Om de perfecte home cinema-ervaring te creëren, is niet alleen de keuze van een hoogwaardige tv cruciaal, maar kan het integreren van het juiste geluid ook een uitdaging zijn. Investeren in luidsprekers van hoge kwaliteit is de eerste stap, maar de akoestische eigenschappen van de kamer en een zorgvuldige uitlijning zijn minstens zo belangrijk.
Als je begrijpt hoe het geluid in de ruimte op elkaar inwerkt, kun je een omgeving creëren waarin dialogen en effecten nauwkeurig kunnen worden gelokaliseerd en de muziek volledig meeslepend is. Verschillende factoren zoals de grootte van de ruimte, de opstelling van het meubilair en zelfs de structuur van de muren kunnen een aanzienlijke invloed hebben op het geluid.
Je moet rekening houden met deze aspecten en waar nodig aanpassingen doen om een optimale luisteromgeving te garanderen. Voor een superieure ervaring raden we daarom aan om ten minste één hoogwaardige soundbar te gebruiken.
